RFID

In het begin van het ontstaan van het hele observatie systeem, via camera’s, chips en kortingspassen, stond ik er positief tegenover. We worden dan wel in de gaten gehouden, maar wat maakt het uit? Ik heb toch niets te verbergen. In de verdere ontwikkelingen stond ik er nog steeds positief tegenover. We worden meer en meer getrackt, oke, maar daar hebben we zelf ook wat aan. We kunnen sneller dingen vinden en krijgen meer doelgerichte reclame. Dat is toch niet zo erg?
Maar nu dit, de RFID tag. Dit is de eerste keer dat ik me wat zorgen begin te maken. Als er tags worden verweven in onze kleding. Tags die bedrijven kunnen vertellen waar we zijn en welke producten we van ze dragen. De gedachte ansich is niet eens zo beangstigend. Maar de statement die wordt gemaakt ergens halverwege; ‘Look what we've got in there. An HDTV is in there, and she wears Benetton.’. Dit is strikt vertrouwelijke informatie, waar een bedrijf direct misbruik van zou kunnen maken. Dan moet je niet eens denken aan wat er kan gebeuren als die info in nog foutere handen beland dan waar ze nu al in ligt. Diefstallen in huizen kunnen van te voren helemaal uitgestippelt worden met een RFID scanner, zonder dat ze zelfs binnen geweest zijn.
Dit is de eerste keer dat ik de ontwikkelingen lichtelijk beangstigend vind worded en ik sluit me aan bij het laatste standpunt. ‘Clearly, those tags need to be deactivated at the cash registers.’ Het is fijn dat bedrijven met deze tags makkelijk hun magazijnen bij kunnen houden en gedetailleerder in kunnen kopen. Maar na aanschaf heeft het bedrijf oficieel niets meer te maken met het aangekochte product. Ze zouden dan de privacy van hun klanten moeten respecteren en de tag uitschakelen. Het is dan hetzelfde als de huidige tags die aan een kleding stuk zitten. Die worden er ook afgehaald bij aanschaf, anders gaat het alarm telkens af bij entrée van een een andere winkel. Dat willen ze hun klanten toch niet aandoen?

Pervasive advertising

Ik kende de term pervasive op zichzelf wel al, maar in combinatie met advertising was hij me nog onbekend. Al snel werd me duidelijk dat het iets is wat zich allang om mij heen bevind. Iets waar ik al dagelijks mee in aanraking kom. Iets wat mij al beslopen heeft voordat ik zelfs weet dat er gevaar dreigt. En een gevaar is het, of kan het in ieder geval zijn.

Het begon allemaal zo'n 8 jaar geleden, in een grote bioscoop met een bak popcorn in m'n handen. Daar leerde ik, onbewust de pervasive advertising kennen. Schitterende beelden van vliegende mannen en met de hand bestuurbare schermen flitste voorbij aan mijn ogen. En toen mijn mond tot zijn max open hing kwam het voorbij. Wandel gangen met detectie lasers die je iris scannen en zo precies alles van je weten. Je maat, je leeftijd, je locatie, je standaard aankopen, je grootste dromen en niet te vergeten je naam. Persoonlijke reclame borden die je bij naam en toenaam aanspreken en je vertellen wat jij, volgens jou gegevens wel niet allemaal nodig zou kunnen hebben.

Ik moet eerlijk zeggen dat toen ik die scènes zag, dat ik het een geniaal concept vond. Maar nu, vele jaren later begin ik te twijfelen of het echt wel zo leuk is. Nu is die toekomst een stuk dichterbij en het idee dat je overal persoonlijk op wordt aangesproken, vind ik lichtelijk angstaanjagend. Ik zou waarschijnlijk de reclame niet zo heel vervelend vinden. Het feit echter dat je overal en nergens geregistreerd wordt en mocht je eenmaal een fout begaan, dan staat die voor altijd vast op je netvlies. Letterlijk.

Oké, zo dichtbij is dat nog niet. Nu hebben ze andere manieren gevonden om ons te bereiken. De telefoon. Onze grootste vriend en tegelijkertijd onze grote verrader. Hij zorgt ervoor dat we iedereen kunnen bereiken, maar hij zorgt er ook voor dat iedereen ons kan bereiken. Hij verteld iedereen waar we zijn, wat wij leuk vinden en wat we zo leuk vinden dat we het met andere mensen delen. Ze vertellen de bedrijven waar ze ons het beste mee lastig kunnen vallen. Het ergste is wellicht nog dat we het weten dat ze dat doen. Wij weten dat ze ons verraden en toch blijven we ze vertrouwen met onze meest vertrouwelijke informatie. Waarom, vraag je je dan misschien af. Het is makkelijk. Het is makkelijk en handig. En aangezien wij gemakzuchtige mensen zijn, gaan we er mee door. Om onze gemoedsrust te bewaren, houden we onszelf voor dat we niets te verbergen hebben. En dat zou ook best kunnen kloppen. De mensen die wel wat te verbergen hebben, weten dat toch ook wel te verbergen. Maar het idee dat hebzuchtige bedrijven ons leven kennen en kunnen beïnvloeden, zodat we precies doen wat zij willen, zonder dat wij door hebben dat ons leven gecontroleerd is en dus denken dat wij alles zelf verzinnen en doen. Lange zin, maar eenmaal gelezen is hij erg beangstigend. Wordt onze toekomst bepaald door bedrijven die ons dingen willen aansmeren? Of komt er toch een zekere mate van vrije wil in terug. Krijgen we het nog door dat we onbewust beïnvloed worden, of zullen we overstroomd worden met invloeden die we niet eens bemerken. Zullen we het heft weer terug in handen nemen, of laten we ons door onze gemakzucht beheersen en worden we een handpop van hebberige bedrijven. De toekomst zal het weten.